Türk bilim insanlarından depreme ve korozyona duyarlı ‘akıllı çimento sensörü’

Çankırı Karatekin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Barış Şimşek liderliğinde, Afyon Kocatepe ve Yalova üniversitelerinden akademisyenlerin katılımıyla yapı güvenliğini artırmayı hedefleyen çığır açıcı bir proje hayata geçirildi. Bilim insanları, binalardaki en küçük deformasyonları anında algılayabilen çimento tabanlı, nano malzeme destekli sensörler geliştirdi.

ÇAKÜ Rektörü Prof. Dr. Harun Çiftçi, üniversitenin Merkezi Araştırma Laboratuvarı’nda düzenlenen basın toplantısında Türkiye’nin deprem kuşağında bulunduğunu vurgulayarak, afetlere karşı dirençli ve “akıllı şehirler” vizyonunun önemine dikkat çekti. Çiftçi, şehirlerin daha güvenli hale getirilmesinde yapı malzemelerinin kalitesinin kritik bir rol oynadığını belirtti ve şunları söyledi:

Araştırma ekibimiz, çevre dostu, toksik olmayan ve ekonomik açıdan avantajlı nano elyaflarla modifiye edilmiş çimento bazlı sensörler geliştiriyor. Bu inovatif malzeme, yapıların uzun ömürlü ve depreme karşı daha dayanıklı olmasına yardımcı olacak.

HER BİNAYA ENTEGRE EDİLEBİLİR

Proje kapsamında yer alan Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barış Şimşek, geliştirdikleri sensörlerin sadece yeni binalarda değil, mevcut yapılarda da kullanılabileceğini belirtti:

Nano malzemeler sayesinde çimentoya iletkenlik kazandırarak onu adeta bir sensöre dönüştürüyoruz. Bu sensörler, kolonlara takılıp çıkarılabilen yapısıyla mevcut binalara entegre edilebiliyor ve yapıdaki mikroskobik çatlakları, deformasyonları ya da deprem dışı yorulmaları erken aşamada algılayabiliyor.

DEPREM VE KOROZYON RİSKİNİ İZLEYECEK

Yeni sensörlerin yalnızca sarsıntıları değil, yapı içindeki korozyon sürecini de izleyebildiğini belirten Şimşek, bu alanda TÜBİTAK destekli iki patent başvurusu olduğunu açıkladı:

Donatıların zamanla maruz kaldığı aşınmaları gözlemlenmesi neredeyse imkansızdır. Ancak bu sensörler, yapının derinlerindeki yapısal yıpranmaları tespit etme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca bu verileri internet üzerinden yapay zekâ destekli mobil sistemlerle anlık olarak takip etmek mümkün olacaktır.